Na ruim drie keer dertig jaar, zegt ze er klaar voor te zijn. Ze heeft in haar leven liefgehad, verdriet en vreugde gekend, kinderen en kleinkinderen mogen krijgen, trouw geweest aan haar man, werk, hobby’s en aan zichzelf. Zoals ze met ziel en zaligheid heeft geleefd, lijkt ze nu op zoek naar de verlossing van de dood. Het ademhalen kost een enorme inspanning, zo af en toe praat ze. Ze vertelt verhalen van vroeger en deelt haar dankbaarheid voor de zorgen van haar kinderen en kleinkinderen. “Nu passen ze op mij” en slaat haar ogen zachtjes neer terwijl ze dit vertelt. Ik zit rustig naast haar.
De arts is binnengekomen, op een eerder moment ze heeft heel duidelijk haar wens aangegeven. Ze heeft het zwaartepunt van haar draagkracht bereikt, haar leven is voltooid. Die middag neemt ze afscheid van haar kleinkinderen en wordt er gestart met palliatieve sedatie.
Ze merkt er niks van. Ze is in diepe slaap nu, de morfine is opgehoogd en doet zijn werk. Mijn handen zijn warm als ik haar kleine handen omsluit. ”Dank voor de fijne gesprekken” zeg ik zachtjes bij haar oor. Onze gesprekken in aanloop naar het afscheid waren kwetsbaar en moedig maar zeker ook duidelijk. Ze wist goed te vertalen hoe ze het wilde maar ook wat ze niet wilde. Alles wat besproken is, heb ik voor haar op papier gezet en een kleindochter is nauw hierbij betrokken.
Mijn oog valt op de uitgekozen kleding op de stoel. Ja, dit wilde ze graag aan. Met zorg gekozen omdat ze dit aanhad bij het huwelijk van haar kleinzoon dit voorjaar. Iets feestelijks dus. Ze wil het niet somber, ondanks dat de blaadjes van de boom vallen, maar omdat het goed zo is.
Het verbaast me steeds weer, dat ik dicht bij iemand mag komen in het laatste stukje van zijn of haar leven. De vertrouwelijkheid en intimiteit van deze momenten. Ben dankbaar dat ik deze begeleiding kan en mag doen, omdat dood en sterven juist over het leven gaan.
