Vandaag zijn we terug in de straat waar ooit jouw leven begon.
Op de Ockenburghstraat, nu alleen de plek waar we voor altijd afscheid van je nemen.
“Ik wil alles goed regelen voordat ik doodga” zegt Claudia als ik bij haar ben.
Het is iets wat ik vaker hoor. Mensen willen grip houden op het leven, en ook op het sterven. En dat begrijp ik. Ze maken lijstjes, regelen de uitvaart tot in detail en zetten dierbare naasten in om hun nalatenschap af te handelen.
Haar situatie is dat ze alleen is en er moet veel gebeuren spullen weg, huis leeg, verkopen. Kunstwerken en schilderijen verdelen.
Afstand doet ze van haar geliefde hond.
Wanneer begin je, met afscheid nemen van wat je dierbaar is ? Het valt haar zwaar.
Ze probeert zelfs haar sterfproces voor te bereiden, ze zoekt houvast in een tijd waarin veel wankelt.
Ze krijgt een plek in het hospice, drie dierbare vrienden en ik bezoeken haar met regelmaat.
In haar medische beslissing wordt ze steeds duidelijker. Zij wil vooraf bespreken dat ze beslissings bevoegd blijft
en geen ” sufkonijn” die niks meer kan en weet.
Duidelijk. Haar vraag naar palliatieve sedatie of euthanasie bespreekt ze met de dokter.
Als ze dit zegt kijk ik haar aan en zie een trilling in haar lip, door de glimlach.
Een duidelijke keuze voor je eigen einde. Regie houden, ze heeft heel haar leven alles alleen gedaan. Dus ook nu.
De dag na het zware gesprek is er de wens om nog te dansen.
Uitbundig en vol overgave danst zij haar favoriete salsa dans alsof haar leven er vanaf hangt.
Letterlijk. Haar doorzettingsvermogen ontroert me.
Ze heeft nog zoveel kracht en passie maar de pijn van haar lichaam is af te lezen van haar gezicht.
Weer een wens of keuze met een groen vinkje van het lijstje af.
Als je een keuze hebt, het leven goed afronden als dat nog binnen je vermogen ligt helpt dit.
Als dierbare wil je het liefdevol doen.
Wil je ondersteunen en onafgebroken bij diegene die sterft zijn.
Maar soms zitten we het moment in de weg door te veel te willen vasthouden.
De afgelopen vier weken was ik op verzoek van Claudia weer in haar leven.
Langzaam liet zij de regie over haar leven los.
Een van haar behoeftes was naast “het appeltje eitje van haar niks bijzonders uitvaart” regelen, ongegeneerd lachen bij elk bezoek als ik bij haar was en dat hebben we gedaan. Net als toen schaamteloos en hard. Ondertussen bespaken de dood, de weg ernaartoe en het sterven zelf, met een vette lach en een dikke traan.
Op een avond belt een dierbare vriend van haar mij, het gaat veel slechter.
De andere dag overlijd ze.
De wade en opbaarplank zijn net optijd binnen. We verzorgen, kleden en praten tegen haar, maar er is ook ruimte voor een grap die zij zo gewaardeerd zou hebben waarbij tranen de vrije loop krijgen. We wikkelen haar in de wade en steken de mooiste gekleurde bloemen bij.
Haar salsa dansschoen gaan met haar mee.
Ondanks dat ik regelmatig met sterven te maken heb, heeft ze me verrrast. Eén dag voor de euthanasie stapt ze uit het leven.
Wat ik steeds meer leer dat sterven niet maakbaar is. Niet iets om te beheersen. Het vraagt juist iets anders.
Meebewegen. Wachten. Vertragen. Versnellen.
De dood en alle emoties die daarbij horen laat zich niet organiseren.
Niet zelden schuilt in wat we níet regelen, de grootste betekenis.
Ze heeft sommige dingen niet kunnen fixen en die neemt ze met zich mee, in die kwetsbaarheid een schuilt een bijzondere kracht.
Dansend naar de hemel.
Dansend naar het licht.
In Memoriam
Claudia
